Warunkowe umorzenie postępowania karnego – szansa na uniknięcie wyroku skazującego

Osoba, która dopuściła się popełnienia przestępstwa, musi liczyć się z tym, że poniesie za to odpowiedzialność. Wyrok skazujący często potrafi mocno skomplikować życie, zwłaszcza osobom, które na co dzień wiodą normalne życie i nie wchodzą w konflikt z prawem. Popełnienie przestępstwa nie zawsze musi jednak od razu oznaczać wyrok skazujący. W określonych wypadkach możliwe jest warunkowe umorzenie postępowania karnego.

Na czym polega warunkowe umorzenie postępowania?

Warunkowe umorzenie postępowania polega na tym, że warunkowo zostaje wstrzymana reakcja karna w postaci skazania. W razie warunkowego umorzenia postępowania wyznaczany jest okres próby (od roku do 3 lat) – jeśli przebiegnie on pomyślnie – sprawa definitywnie się kończy. Jeżeli nie przebiegnie pomyślnie – sprawa jest podejmowana i sprawca może zostać skazany.

Kiedy sąd może warunkowo umorzyć postępowanie?

Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli:

  • wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne,
  • okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości,
  • sprawca nie był karany za przestępstwo umyślne,
  • zachodzi pozytywna prognoza kryminologiczna wobec sprawcy (właściwości i warunki osobiste sprawy oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa).

Ponadto warunkowego umorzenia nie stosuje się do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności.

Czy z warunkowym umorzeniem wiążą się jakieś dolegliwości?

Jak już wskazano – sprawy karne mogą być warunkowo umarzane na okres próby, który wynosi od roku do 3 lat. Okres próby biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia.

Na sprawcę, wobec którego sąd warunkowo umorzył postępowanie karne, mogą, a w niektórych wypadkach nawet muszą zostać nałożone określone obowiązki.

Obligatoryjne jest nałożenie na sprawcę obowiązku naprawienia szkody w całości albo w części, a w miarę możliwości również obowiązku zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Zamiast tych obowiązków sąd może orzec nawiązkę.

Ponadto sąd może orzec inne obowiązki, m.in. zobowiązać do:

  • informowania sądu lub kuratora o przebiegu okresu próby,
  • przeproszenia pokrzywdzonego,
  • wykonywania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie innej osoby,
  • powstrzymania się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających,
  • poddania się terapii uzależnień,
  • poddania się terapii, w szczególności psychoterapii lub psychoedukacji,
  • uczestnictwa w oddziaływaniach korekcyjno-edukacyjnych,
  • powstrzymania się od kontaktowania się z pokrzywdzonym lub innymi osobami w określony sposób lub zbliżania się do pokrzywdzonego lub innych osób,
  • opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym.

Ponadto, umarzając warunkowo postępowanie karne, sąd może w okresie próby oddać sprawcę pod dozór kuratora lub osoby godnej zaufania, stowarzyszenia, instytucji albo organizacji społecznej, do której działalności należy troska o wychowanie, zapobieganie demoralizacji lub pomoc skazanym.

Kiedy możliwe jest podjęcie warunkowo umorzonego postępowania?

Sąd ma obowiązek podjęcia postępowania karnego, jeżeli sprawca w okresie próby popełnił przestępstwo umyślne, za które został prawomocnie skazany.

Ponadto sąd ma możliwość podjęcia postępowania karnego (nie jest to jednak obligatoryjne), jeżeli sprawca w okresie próby rażąco narusza porządek prawny, w szczególności gdy popełnił inne przestępstwo, niż przestępstwo umyślne, za które został prawomocnie skazany, jeżeli uchyla się od dozoru, wykonania nałożonego obowiązku lub orzeczonego środka karnego, środka kompensacyjnego lub przepadku albo nie wykonuje zawartej z pokrzywdzonym ugody.

Sąd podejmuje postępowanie karne, jeżeli któraś z wymienionych wyżej okoliczności, zaistnieje po udzieleniu sprawcy pisemnego upomnienia przez sądowego kuratora zawodowego, chyba że przemawiają przeciwko temu szczególne względy.

Sąd może podjąć postępowanie karne, jeżeli sprawca po wydaniu orzeczenia o warunkowym umorzeniu postępowania, lecz przed jego uprawomocnieniem się, rażąco narusza porządek prawny, a w szczególności gdy w tym czasie popełnił przestępstwo.

Warunkowo umorzonego postępowania nie można podjąć później niż w ciągu 6 miesięcy od zakończenia okresu próby.

Pomoc merytoryczna w opracowaniu artykułu: Adwokat Głogów

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *